ZAMEK PIASTÓW

legnicko-brzeskich w Chojnowie

Początków chojnowskiego Zamku Piastów legnicko-brzeskich można dopatrywać się w źródłach wraz z pojawieniem się w nich imion pierwszych kasztelanów: Bronisława (1292 r.) i Ottona (1293 r.). Wszelkie wątpliwości dotyczące powstania budowli rozwiewa ostatecznie dokument wystawiony przez Jana Luksemburskiego w 1329 r., w którym zamek wspomniano bezpośrednio. Wzniesiony na pograniczu księstwa legnickiego i głogowskiego, mógł pełnić funkcje obronne. Prawdopodobnie zapewniał również bezpieczeństwo kupcom podróżującym z Cesarstwa Niemieckiego na Ruś traktem zwanym Wysoką Drogą lub Drogą Królewską (Hohe Straße/Via Regia), jednocześnie zabezpieczając książęce finanse. Już w XIV w. zamek był wzmiankowany jako oprawa wdowia żon legnickich Piastów. W roku 1428, podczas wojen husyckich, został zdobyty, splądrowany i spalony; podobnie jak całe miasto. W połowie wieku XV rezydował tu Henryk X chojnowski, sprawujący władzę nad niewielkim księstwem chojnowskim. W latach 1546 - 1547, za sprawą Fryderyka III legnickiego, nastąpiła gruntowna przebudowa zamku w stylu renesansowym. Modernizację miał przeprowadzić włoski architekt Piastów legnicko-brzeskich Franciszek Paar. Projekt upamiętnia portal z popiersiami Fryderyka III i jego żony Katarzyny meklemburskiej. W latach 1594 - 1616 zamek stał się ponownie oprawą wdowią; tym razem jego rezydentką została księżna Anna wirtemberska, wdowa po Fryderyku IV. W pierwszej połowie XVIII w. mieściła się tu kaplica przeznaczona dla katolików. Zamek na przestrzeni dziejów wielokrotnie trawiły pożary. Po jednym z potężniejszych wa1767 roku zdecydowano o rozebraniu skrzydła południowo - wschodniego (stanowiło ok. połowy budynku), zaś pozostałą część budowli obniżono o jedną kondygnację. W takiej formie zamek przetrwał do naszych czasów. Dawna rezydencja Piastów pełniła w XIX w. rozmaite funkcje. W zależności od potrzeb stawała się lazaretem - podczas kampanii napoleońskiej (1813) oraz wojny austriacko-pruskiej (1866), szkołą, sądem grodzkim czy też siedzibą administracji miejskiej. Przełomowy okazał się rok 1933, kiedy zamek przeznaczono na siedzibę muzeum (funkcjonującego w mieście od 1908 r. w Baszcie Tkaczy). Osiedleni na tych ziemiach Polacy reaktywowali muzeum 25 stycznia 1959 r. Dawny Zamek Piastów legnicko-brzeskich pozostaje jego siedzibą do dziś.

Popiersia Fryderyka III legnickiego i jego żony Katarzyny meklemburskiej,

fragment renesansowego portalu Zamku Piastów w Chojnowie  

(1546-1547)